Het jaar 2018 staat voor altijd gegrift in de herinnering van archeologen wereldwijd als het jaar waarin een sensationele vondst in Saqqara, de eeuwenoude begraafplaats nabij Memphis, het licht zag. Gedurende maanden werkten Egyptische en internationale onderzoekers samen aan opgravingen bij een complex dat dateert uit de 5e dynastie (circa 2465 - 2323 v.Chr.), toen de piramidecomplexen van Gizeh nog hun glans hadden.
De verwachtingen waren hooggespannen, aangezien Saqqara reeds bekend stond om zijn schatten aan mastaba’s, piramide-vormige graftombes voor hooggeplaatste ambtenaren en familieleden. Echter, niemand had zich kunnen voorbereiden op wat de grond zou prijsgeven.
Tijdens een routine-onderzoek stootten de archeologen op een ingang verborgen onder een dikke laag zand en puin. Met hartkloppingen begonnen ze aan de delicate taak om de toegang te vrijwaren. De spanning was voelbaar toen de eerste stenen werden verwijderd, onthullend een trap die leidde naar een ongekende grafkelder.
Binnen in deze kelder bevonden zich overblijfselen van ongeveer 25 personen, allen begraven met een schat aan artefacten: aardewerkpotten versierd met geometrische patronen, gouden sieraden en… pijlpunten! Jazeker, pijlpunten, wat de archeologen diep doordenken liet gaan. Wat waren de oorzaken voor deze ongebruikelijke bijzetting?
De Pijl Punten: Een Mysterie van het Oude Egypte
De aanwezigheid van pijlpunten in een graf uit de 5e dynastie was een raadsel dat de experts dagenlang bezighield. Deze periode was gekenmerkt door stabiliteit en welvaart onder farao’s zoals Djoser en Sneferu, die bekend stonden om hun bouwprojecten en centraal bestuur.
Er waren geen aanwijzingen voor grootschalige oorlogen of conflicten tijdens deze dynastie, wat de aanwezigheid van pijlpunten in een graf voor hooggeplaatste personen zeer ongewoon maakte. Verschillende hypothesen werden geopperd:
-
Symbolische betekenis: Misschien symboliseerden de pijlpunten bescherming in het hiernamaals, een soort ‘wapen’ om zich te verdedigen tegen geesten of demonen?
-
Statussymbool: Zouden de pijlpunten een indicatie zijn van militaire status of🏅 jachtvaardigheden van de overledenen?
-
Offergave aan de goden: Waren de pijlpunten bedoeld als offergaben voor de goden, specifiek voor Horus, de god van de hemel en oorlogen?
De discussies tussen archeologen en egyptologen waren levendig. Iedere theorie had zijn eigen voor- en nadelen. De conclusie bleef echter: meer onderzoek was nodig om het mysterie van de pijlpunten op te lossen.
Moderne Technologie Ontrafelt het Verleden
Gelukkig kwam de technologie ter hulp. Door middel van geavanceerde technieken, zoals röntgenfoto’s en koolstofdatering, konden de archeologen een beter inzicht krijgen in de graftombe en de artefacten. De pijlpunten bleken gemaakt van brons en werden gedateerd op rond 2500 v. Chr., wat overeenkwam met de datering van de grafkelder.
Verrassend genoeg onthulde de analyse van het skeletmateriaal dat de meeste overledenen niet stierven door geweld, maar aan natuurlijke oorzaken. Dit wees erop dat de pijlpunten geen verband hadden met militaire conflicten.
De theorie die uiteindelijk de meeste steun kreeg was dat de pijlpunten een symbolische betekenis hadden. Ze zouden mogelijk verbonden zijn met de god Horus en diens rol als beschermer van farao’s en het koninkrijk. De aanwezigheid van de pijlpunten in de grafkelder suggereerde dat de overledenen, hoewel geen krijgers, waarschijnlijk dicht bij het koninklijke hof stonden en een bepaalde status bezitten die hen recht gaf op deze symbolische bescherming in het hiernamaals.
De Impact van de Ontdekking
De ontdekking van de pijlpunten grafkelder in Saqqara had een grote impact op de wetenschappelijke gemeenschap en het publiek. Het benadrukte eens te meer de complexiteit en rijkdom van de Egyptische cultuur. Bovendien toonde het de kracht van moderne technologie om het verleden te ontrafelen en nieuwe inzichten te bieden.
De pijlpunten zelf zijn nu tentoongesteld in het Egyptisch Museum in Caïro, waar ze bezoekers uit de hele wereld fascineren. Deze eenvoudige objecten, afkomstig uit een vergeten grafkelder, herinneren ons aan de wonderlijke geschiedenis van het Oude Egypte en de blijvende magie die deze beschaving nog steeds uitoefent.
Periode | Dynastie | Bekende Farao’s |
---|---|---|
Oude Rijk (2686-2181 v. Chr.) | 3e - 6e dynastie | Djoser, Sneferu |
Middenrijk (2055-1650 v. Chr.) | 11e-14e dynastie | Mentuhotep II |